|
Sztuka ogrodowa w Kamieńcu Ząbkowickim
„Każdy taras to nowy widok, nowe założenia kwiatowe i trawniki, nowe ścieżki altanowe, nowe sadzawki, z których wodne bóstwa wystrzeliwują strumienie wody daleko w powietrze, gdzie połyskują one w słońcu wspaniałymi barwami.”
Franz Schroller, Schlesien. Glogau 1885.
Pałac w Kamieńcu Ząbkowickim odgrywał reprezentacyjną rolę nie tylko ze względu na układ architektoniczny. Znane były również jego ogrody.
Założenie ogrodowe powierzono jednemu z najsłynniejszych XIX-wiecznych architektów-ogrodników. Był nim dyrektor ogrodów Królestwa Pruskiego Peter Joseph Lenné (1789-1866). Jego dziełem były parki przy pałacych i rezydencjach, jak również parki publiczne oraz place miejskie zarówno na terenie Prus jak i innych niemieckich księstw i królestw. Często realizował on swe projekty wspólnie z Karlem Friedrichem Schinklem. Dla swych kamienieckich pracodawców, księcia Albrechta i księżniczki Marianny, Lenné projektował już w 1830 roku ogród przy ich berlińskim pałacu na Wilhelmstrasse. Założenie ogrodowe dla Kamieńca było jego kolejną pracą dla książęcej pary. W lipcu 1858 roku Lenné odwiedza po raz pierwszy Kamieniec, by na miejscu sporządzić projekty. We wrześniu tego samego roku księżniczka Marianna zatwierdza kosztorys budowy górnego tarasu.
Doskonałość tego założenia można podziwiać na rysunkach wykonanych przez jednego z mistrzowskich uczniów Lenné, Gustawa Meyera (1816-1877), późniejszego dyrektora ogrodów w Berlinie. Wielopoziomowe tarasy, połączone są schodami, opadającymi ze stopni budowli pałacowej w kierunku południowo-wschodnim. Wzorując się na włoskich ogrodach willowych wykorzystano tu topografię Góry Zamkowej, aby zjednoczyć architektonicznie otwierające sie przy pokonywaniu kolejnych poziomów widoki na dolinę Nysy oraz widniejący w oddali masyw Sudetów Wschodnich. Tarasy są niezwykle bogato ozdobione kolumnowymi gankami, fontannami w stylu neogotyckim oraz kompozycjami roślinnymi. Układ ten na najniższym poziomie zamyka wielkich rozmiarów sadzawka z fontanną. Fontanny i sadzawki ogrodowe zasilane są wodą ze specjalnie w tym celu wybudowanych zbiorników ponad pałacem.
Artyzm założenia ogrodowego nie ogranicza się jedynie do równoległego rytmu kompozycji tarasowej. Polega on w tym samym stopniu na połączeniu ich według zasady „stylu mieszanego“ z poszczególnymi partiami otaczającego pałac krajobrazu. Pracami przy zakładaniu parku kierował podobno artysta-ogrodnik nazwiskiem Bernkopf z Ołdrzychowic Kłodzkich, choć nie można wykluczyć też wpływu, jaki wywarł na powstanie parku młodszy książę Albrecht. Pałac stanowi część rozłożystego parku krajobrazowego ze znajdującymi się w nim łąkami, zagajnikami i stawami, w dalszej części przechodzącymi w dziki ogród. Otoczenie pałacowe stanowi sieć ścieżek, a z każdego ich odcinka roztaczają się coraz to inne widoki. W parku znajdują się pagórki, ozdobione świątyniami oraz pawilonami widokowymi, z których najokazalszy nosi nazwę Wzgórze Albrechta. Po śmierci Lenné w roku 1866 dalszą budowę ogrodu objął książę Albrecht i prowadził ją już według własnych upodobań.
|
