|
Friedrich Bernhard Werner – syn ziemi kamienieckiej
„ ...było to cechą mej natury, że ilekroć sięgnąłem po pióro, natychmiast zaczynałem kreślić i tworzyć jakieś domy“
„Według mego kościelnego świadectwa ujrzałem pierwsze światło dnia w roku 1690, w dniu 28 stycznia, w książęcym klasztorze Camenz ...” Tymi słowami rozpoczyna swą biografię Friedrich Bernhard Werner, najpopularniejszy rysownik i twórca europejskich wedut, który za pomocą swej ręcznie ilustrowanej topografii przekazał potomnym obraz śląskiej krainy w jedyny w swym rodzaju sposób. Pomimo swego niskiego pochodzenia Werner pobierał nauki w gimnazjum jezuickim w Nysie, gdzie prawdopodobnie zetknął się z powstałym w latach 1580-1618 zbiorem wedut autorstwa miedziortytników Brauna i Hogenberga. Po ukończeniu szkoły Werner podjął służbę giermka u boku porucznika von Bettendorfa, gdzie uczył się sztuki inżynieryjnej, po czym udał się na wędrówkę mając przy sobie stale swój szkicownik.
Począwszy od roku 1727 Werner podróżuje na zlecenie wydawców augsburskich do Francji i na Sycylię, w kierunku na Północ dociera do Kilonii, a na Wschodzie do Krakowa oraz Królewca. Plonem tych podróży są wykonywane jeszcze do późnych lat 30tych XVIII wieku weduty w liczbie ponad 1050.
Od roku 1742 Werner jako „królewsko- pruski scenographicus“ poświęca talent i pracę prawie wyłącznie swojej śląskiej ojczyźnie. Powstaje około 3000-stronnicowa topografia Śląska, zawierająca 1400 widoków 740 miejscowości. Ponadto wydał on, pomimo swej przynależności do wiary katolickiej, księgę z 163 widokami ewngelickich domów modlitewnych na Śląsku.
Ze wielką strarannością wykonał Werner serię widoków 14 klasztorów cysterskich i benedyktyńskich na Dolnym Śląsku, Austrii i Bawarii, wydaną w oficynie augsburskiego miedzorytnika o nazwisku Merz. Wśród nich znajdują się rysunki przedstawiające Lubiąż, Henryków oraz Kamieniec Ząbkowicki jak też jeden widok probostwa kamienieckiego w Bardzie, opatrzony podpisem „F. B. Werner natus Camencensis fecit“ [wykonał F. B. Werner urodzony w Kamieńcu]. Następną serię wykonanych już samodzielnie 19 sztychów klasztorów cysterskich w Czechach, na Morawach i Śląsku opublikował Werner w połowie XVIII wieku.
Topograficzne prace Wernera miały przede wszystkim na celu dostarczenie dokładnych informacji o wyglądzie uwiecznianych przez niego najważniejszch budowli. Wiek XIX i wraz z nim epoka romantyzmu zmieniła zasadniczo pespektywę postrzegania architektury. Od tej pory ważniejsze stały się walory krajobrazowe, co wyraźnie widać na przykładzie widoku Kamieńca Ząbkowickiego autorstwa Carla Mattisa. Po kasacie klasztorów w roku 1810 opactwem w Kamieńcu interesowano się coraz mniej. Bardziej atrakcyjnym obiektem dla malarzy i rysowników stał się kamieniecki pałac.
|
