HsS_8_3

Klasztor Rudy
1810-2010
Rezydencja, ruina i diecezjalne centrum edukacji

Bezpośrednio po konfiskacie klasztoru skarb państwa rozpoczął sprzedaż pozostałego wyposażenia opactwa. 2 kwietnia 1811 roku zlicytowano ruchomości. Byłym członkom konwentu, którzy byli zatrudnieni w kościele parafialnym przemianowanym z kościoła klasztornego oraz w dalej istniejącym gimnazjum, zostało tylko kilka sprzętów. Większość istniejących jeszcze zasobów książkowych przekazano do bibliotek gimnazjalnych w Nysie, Raciborzu i Opolu. Akta i dokumenty klasztorne znalazły się w 1824 roku w Archiwum Prowincji we Wrocławiu. W zburzonym wiosną 1945 roku budynku archiwum zniszczone zostały prawdopodobnie prawie wszystkie archiwalia klasztoru w Rudach.
W latach 1813-1814, w czasie wojen wyzwoleńczych przeciwko Napoleonowi, Rudy musiały przyjąć wielu rannych pruskich żołnierzy. Miejscowa ludność została zobowiązana do zaopatrzenia rannych w żywność oraz do dostarczenia dużej ilości opału. Po likwidacji lazaretu dawny budynek konwentu znajdował się w opłakanym stanie i wymagał gruntownego remontu.
1 lipca 1812 roku majątki ziemskie Rud oraz raciborskie dobra klasztorne przypadły księciu elektorowi Hesji-Kassel, który w 1820 odstąpił je landgrafowi i księciu von Corvey Victorowi Amadeusowi z Hesji-Rothenburga. Po śmierci landgrafa księstwo raciborskie przypadło jego siostrzeńcowi, księciu Victorowi von Hohenlohe-Waldenburg-Schillingsfürst. Ten ostatni w 1840 roku otrzymał od króla Fryderyka Wilhelma IV dziedziczny tytuł księcia Raciborza.
Dawny budynek konwentu w Rudach został po roku 1820 przebudowany na książęcą rezydencję. Trakt północny kwadrum został połączony z budynkami gospodarczymi i utworzono reprezentacyjny dziedziniec wewnętrzny. Rozpościerał się z niego widok na wspaniały park w stylu angielskim i ogromne tereny łowieckie. W roku 1900 założenie zostało raz jeszcze odrestaurowane i niektóre jego części zmienione. Do 1945 roku Rudy pozostawały siedzibą rodziny książęcej. Przy wkroczeniu Armii Czerwonej w lutym 1945 roku pałac i kościół stanęły w płomieniach i ogień strawił je aż do murów obwodowych. W roku 1950 kościół został przywrócony do swojego stanu z okresu średniowiecza. 15 sierpnia 1998 roku wojewoda śląski Marek Kempski przekazał dawny kompleks klasztorny biskupowi gliwickiemu, ks. Janowi Wieczorkowi. W maju 2009 po gruntownym remoncie został poświęcony Ośrodek Edukacyjno-Formacyjny Diecezji Gliwickiej, który ma być wykorzystywany do celów pedagogicznych, naukowych, kulturalnych, a także jako miejsce spotkań i organizacji wystaw.

Cytat: „To centrum mnichów cysterskich, które przez wiele stuleci służyło umacnianiu wiary śląskiego ludu, promieniowało kulturą i miało znaczący udział w rozwoju cywilizacyjnym tego kraju, zostało teraz przekazana kościołowi, aby mogło od nowa, tak jak przed wiekami, tętnić życiem, pracą i rozbrzmiewać modlitwą.”
Dyrektor ds. Odbudowy, ks. Jan Rosiek, strona internetowa parafii Rudy, 2009 r.

Rekonstrukcja dawnego budynku konwentu, 2009 r. Fot.: Nicola Remig

Średniowieczny portal główny. Fot.: Inge Steinsträßer

Uroczystość poświęcenia Ośrodka Formacyjno-Edukacyjnego Diecezji Gliwickiej, dawnego budynku konwentu, maj 2009 r. Od lewej: kardynał Joachim Meisner, em. opat Adalbert Kurzeja, arcybiskup Alfons Nossol. Fot.: Roman Konzal

Uroczysta msza święta w byłym kościele klasztornym z okazji poświęcenia Ośrodka Formacyjno-Edukacyjnego Diecezji Gliwickiej. Fot.: Roman Konzal

Budynek konwentu po renowacji. Fot.: Nicola Remig

dalej