titel_leubus_12

Folwark cysterski Siciny,
rysunek Friedricha Bernharda Wernera

Słup. Fot.: Magda Maruck

bilder_leubus12_1
bilder_leubus12_2
bilder_leubus12_3

Sichówek. Fot.: Magda Maruck

bilder_leubus12_4

Pałac w Moczydlnicy Klasztornej. Fot. ze zbiorów Stefana von Beöczy’ego

bilder_leubus12_5

Fragment malowidła Willmanna z pałacu w Moczydlnicy Klasztornej

zobacz dalej:
Nowe życie w Lubiążu – działania i plany Stowarzyszenia Lubiąż

Majątki klasztoru Lubiąż

Cysterska reguła zakonna zobowiązywała klasztory do autarkii gospodarczej. Podczas gdy głównym zadaniem zakonników po złożeniu ślubów była modlitwa, to nowicjusze (konwersi) zajmowali się przeważnie pracą fizyczną. Pracowali oni jako rzemieślnicy na budowach, zajmowali się uprawą ziemi i winnej latorośli, hodowlą ryb i młynarstwem, osuszali bagna i karczowali lasy. Ponadto wykonywali bardziej wymagające czynności jako kupcy czy zarządcy folwarków (grangii) i w decydujący sposób przyczynili się do sukcesów gospodarczych cystersów. W 1224 roku zakon złagodził surowe przepisy i przeszedł na prawo patronatu i dziesięciny oraz bardziej dochodowy systemu czynszowy. Dla wsparcia handlu własnymi produktami oraz zapewnienia miejsca schronienia w przypadku niebezpieczeństwa, opactwa nabyły nieruchomości w miastach. I tak Lubiąż posiadał domy we Wrocławiu i w Legnicy.

Najbardziej wartościowym mieniem Lubiąża były jego rozległe posiadłości ziemskie. Obok dominium Lubiąż, ogromnego kompleksu wielu wsi i majątków, należy wymienić probostwa Kazimierz k. Głogówka oraz Siciny w powiecie górowskim. Niektóre filie, zarządzanie którymi było z reguły w rękach doświadczonych mnichów, znajdowały się niekiedy w znacznej odległości od klasztoru macierzystego.

Majątek Siciny przeszedł na własność klasztoru w 1309 roku dzięki darowiźnie księcia Henryka III Głogowskiego. Nadanie wyjątkowej formy artystycznej barokowemu kościołowi parafialnemu św. Marcina (1736 ) jest zasługą lubiąskiego opata Constantina Beyera. Siciny były w 1841 roku podziękowaniem za noc poślubną dla Henrietty d’Oultremont de Wégimont (1792-1864) od króla Niderlandów Wilhelma I (1772-1843).

Ziemia Słupska już w 1175 roku dzięki księciu Bolesławowi I dostała się Lubiążowi i pozostała w jego posiadaniu do roku 1810. Słup, Bielowice i Sichówek uważane były za najbardziej dochodowe folwarki lubiąskie.

Brachów, reprezentacyjny zespół pałacowy w stylu renesansowo-barokowym, został w 1811 roku sprzedany przez pruski fiskus baronowi Karlowi von Richthofen (1787-1841). Poważnie uszkodzony w czasie II wojny światowej pałac został po 1945 roku zburzony i zalany wodami zbiornika retencyjnego.

Pierwsza wzmianka o Sichówku pochodzi z roku 1217. Zbudowany w 1660 roku na nowo przez opata Arnolda Freibergera należał do folwarku klasztornego Słup. W latach 1924-1927 został podzielony pomiędzy 11 chłopskich osadników z Westfalii, Hanoweru, Nadrenii, Badenii, Prus Zachodnich i Śląska.

W Moczydlnicy Klasztornej opaci lubiąscy posiadali letni pałacyk urządzony przez Michaela Willmanna. Folwark był miejscem urodzenia publicysty i polityka Hellmuta von Gerlach (1866-1935).

Säkularisation in Schlesien  © Dokumentations- und Informationszentrum für schlesische Landeskunde im HAUS SCHLESIEN 2010