|
Nowy początek i odbudowa – między barokiem a oświeceniem
Po okropnościach wojny trzydziestoletniej opatowi Arnoldowi Freibergerowi (1636-1672) udało się poprowadzić klasztor ku nowemu rozkwitowi. Jest on uważany za najwybitniejszego opata lubiąskiego, a pod jego rządami klasztor przeżywał okres swojej największej świetności. Jeszcze w czasie wojny Freiberger okazał się być nadzwyczaj sprawnym gospodarzem. Wiele zniszczonych majątków klasztornych zostało odbudowanych, a ogromne długi wojenne – spłacone. Kościół przy opactwie otrzymał nowe dzwony, organy i świeczniki, kościół św. Jakuba nową wieżę. Freiberger był bardzo otwarty na barokowe tendencje w sztuce napływające z Austrii i Czech. Dbał o rozbudowę kościoła w miasteczku Lubiążu, odnowił szkołę klasztorną i cele klasztorne, założył piękne ogrody i wodociąg oraz wzniósł na placu przed klasztorem kamienną kolumnę maryjną. Dzięki jego staraniom Lubiążowi zostało przywrócone dawne znaczenie jako centrum kultury.
Ówczesna kronika lubiąskiego zarządcy dóbr Martina Sebastiana Dittmanna (1617-1682) oceniała dzieło odbudowy słowami: „ przeto opactwo w takim rozkwicie i stanie obecnie się znajduje, jako to nigdy nie bywało.”
Dzięki zręcznej polityce Freibergera opactwo cystersów mogło przetrwać w przeważnie protestanckim otoczeniu. Dbał on o przyjacielskie stosunki ze szlachtą protestancką i okazywał się liberalny w obcowaniu z ludźmi innych wyznań. Jednocześnie utrzymywał intensywne kontakty z domem panującym Habsburgów, którzy udzielili klasztorowi znacznej pomocy finansowej przy odbudowie. W zamian za to klasztorowi lubiąskiemu przypadła ważna rola podczas rekatolizacji Śląska przez Austriaków. Sukcesy poreformatorskie są również widoczne w rosnącej liczbie profesów. W latach 1670-1810 do klasztoru w Lubiążu wstąpiło 248 nowicjuszy, przy czym większość z nich pochodziła ze Śląska.
Wewnętrzna reforma zgromadzenia, studia teologiczne w klasztorze, powołanie wybitnych profesorów oraz budowa nowej biblioteki były kontynuowane przez następcę Freibergera - Johannesa IX Reicha (1672-1691).
Pod rządami opata Balthasara Nitsche (1692-1696) powstał plan wielkiej budowy klasztoru jako wyraz triumfu kontrreformacji. Wzniesiony za czasów opata Ludwiga Baucha (1696-1729) budynek główny stanowi apogeum barokowej świetności Lubiąża. Ostatnie powiększenie posiadłości opactwa przed zakończeniem panowania austriackiego miało miejsce za rządów opata Constantina Beyera (1733-1747).
|
